การเตรียมตัวและเตรียมใจก่อนเข้าสู่วัยสูงอายุ(ต่อ)
 

• การหัดทำใจแต่ต้นมือ     เมื่อเราทราบว่า หากเรายังมีชีวิตอยู่ไม่วันใดวันหนึ่งเราก็ต้องเป็นคนแก่หรือคนชรา ทำไมเราจึงไม่เตรียมตัวไว้ล่วงหน้า  เพื่อว่าเมื่อวันนั้นมาถึงเราจะได้ยอมรับมันด้วยความเต็มใจและมีความสุข ไม่ใช่ปล่อยให้มันมาถึงแล้วต้อนรับมันด้วยความทุกข์ ว่าเราจะทำอย่างไรดีกับชีวิตในวัยชราของเรา
            คนเราเมื่อยังทำงาน  มีอำนาจหน้าที่อยู่ คนเขาก็นับหน้าถือตา คนเขาก็ให้เกียรติ คนเขาก็ล้อมหน้าล้อมหลัง ทุกคนอยากเข้ามาหา ทุกคนอยากพบ แม่เมื่อปลดเกษียณแล้วก็ไม่มีใครอยากมาหา  เพราะเราหมดอำนาจแล้ว เราไม่สามารถทำอะไรหรือช่วยเหลือเขาได้ เกียรติยศ ชื่อเสียง ความนับหน้าถือตาก็จะหมดไป ยิ่งเวลาเราไปงานไปการที่มีคนที่เขาขึ้นมาแทนตำแหน่งเรา ซึ่งมีคนล้อมหน้าล้อมหลัง มีคนให้เกียรติ ส่วนเรานั่งอยู่คนเดียวไม่มีคนเหลียวแล อย่างมากก็ยกมือไว้เป็นพิธีแล้วเขาก็จากไป แม้จะมานั่งคุยด้วยเขาก็ไม่อยากมา เพราะกลัวนายใหม่จะเขม่นเอาว่าเป็นพวกนายเก่า หรือเป็นเพราะเกลียดขี้หน้าเต็มทน สมัยเป็นนายก็เป็นได้
            สิ่งต่างๆ เหล่านี้เราจะต้องเตรียมใจไว้ก่อนจะถูกปลดเกษียณ ว่าเราจะต้องพบกับสิ่งเหล่านั้น  และไม่ใช่แต่เราเท่านั้น และไม่ใช่แต่เราเท่านั้น คนอื่นๆ ก็เหมือนกัน นับเป็นของธรรมดา มีลาภก็เสื่อมลาภ มียศก็เสื่อมยศ เพื่อนฝูงก็นับวันจะหายไปวันละคนสองคน ผลที่สุดอาจต้องอยู่คนเดียว
            หัดทำใจ หัดปลง หัดมองเห็นว่าสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นเป็นของธรรมดาโลก และหัดทำใจวางเฉยไม่รู้หนาวไม่รู้ร้อนเสียบ้างตั้งแต่ต้น  เราก็จะได้มีโอกาสมีความสุขในบั้นปลายของชีวิต โดยไม่ต้องไปห่วงไปคิด ไม่กังวลว่าคนอื่นเขาจะรักเราไหม คนอื่นเขาจะให้เกียรติเราไหม เขาจะทำอย่างไรเป็นเรื่องของเขา หากเผอิญเขาทำอะไรให้เราพิเศษก็ให้ถือว่าเป็นกำไรของชีวิต  หากเขาไม่ทำอะไรให้ก็ถือว่าเป็นเรื่องเฉยๆ ธรรมดาๆ เพราะมันไม่ได้ทำให้เราขาดทุนตรงไหน แต่คนที่เกี่ยวข้องอาจขาดทุนโดยไม่รู้ตัวก็ได้

• การหัดทำให้จิตใจร่าเริงเบิกบานอยู่เสมอ   คนมักจะพูดว่า "เมื่อเรายิ้มกับโลก โลกก็จะยิ้มกับเรา" ด้วยเหตุนี้เราควรยิ้มกับโลกเสียตั้งแต่บัดนี้  ไม่จำเป็นต้องรอให้เกษียณก่อนแล้วจึงค่อยยิ้ม เพราะถึงตอนนั้นอาจยิ้มไออกแล้วก็ได้
            การทำจิตใจให้ร่าเริงเบิกบานอยู่เสมอ นอกจากจะทำให้เราพ้นทุกข์และมีความสุขแล้ว ยังช่วยให้เรามีอายุยืนด้วย  คนหลายคนพยายามเสาะหายาอายุวัฒนะ แต่หารู้ไม่ว่ายาอายุวัฒนะที่ดีที่สุดและใกล้ตัวที่สุด ตลอดจนไม่ต้องเสียเงินซื้อก็คือ "การยิ้ม" การยิ้มทำให้จิตใจเบิกบาน ทำให้จิตใจร่าเริง ทำให้จิตใจมีความสุข และทำให้อายุยืน
            ด้วยตุนี้หากท่านยังไม่ทราบว่าควรจะทำการจัดการกับชีวิตอย่างไรดีเมื่อเกษียณอายุแล้ว ก็ใคร่ขอแนะทำว่าหัดทำให้จิตใจร่าเริงเบิกบานเสมอตั้งแต่บัดนี้ เมื่อเกษียณแล้วท่านก็จะมีชีวิตที่มีความสุข

• การหัดใช้ชีวิตอย่างอิสระ   การหัดใช้ชีวิตอย่างอิสระโดยไม่หวังพึ่งใครตั้งแต่แรกก่อนจะเข้าสู่วัยสูงอายุ นับว่ามีส่วนสำคัญในการทำให้ชีวิตหลังเกษียณอายุแล้วมีความสุขได้เป็นอย่างดี  เพราะเมื่อปลดเกษียณอายุแล้วเราจะต้องอยู่ด้วยตัวของเราเอง และเราจะต้องทำอะไรด้วยตัวของเราเอง เราไม่อาจหวังให้คนโน้นคนนี้ช่วยเราได้
            ด้วยเหตุนี้เราต้องพยายามฝึกหัดใช้ชีวิตของตนเองในระยะก่อนเกษียณอายุ ทั้งนี้เพื่อเมื่อเราปลดเกษียณแล้วเราจะได้สามารถช่วยเหลือตัวเราเองได้โดยไม่มีปัญหา ขณะเดียวกันเราก็จะได้ไม่คิดมาก และไม่เกิดความรู้สึกน้อยเนื้อต่ำใจที่ไม่มีคนมาช่วยเราอย่างแต่ก่อน ความเศร้าหมอง ความไม่สบายใจก็จะไม่เกิดกับเรา เมื่อมีปัญหาอะไรเกิดขึ้น เราก็รู้จักวิธีจัดการแก้ไขด้วยตัวของเราเอง ไม่ต้องคอยพึ่งพาอาศัยใคร หากเขาให้พึ่งก็ดีไป หากเขาไม่ให้พึ่งเราก็จะมีแต่ความเจ็บช้ำน้ำใจ แต่ถ้าหากเราทำเองได้ เราก็จะได้มีความภาคภูมใจในตัวของเราเองว่า เราก็สามารถช่วยตัวเองได้ ไม่เห็นจำเป็นจะต้องไปง้อพึ่งคนอื่น แม้แต่ลูกหลายของตนก็ตาม  หากเราสามารถทำเองได้ เราก็ไม่ควรคิดพึ่งพาเขา ถ้าดีก็ดีไป ถ้าไม่ดีก็เจ็บใจเปล่าๆ

• การหางานอดิเรกทำ   วัยหลังปลดเกษียณแล้วจะมีเวลาว่างมาก เราะไม่ทำงานอย่างแต่ก่อน จึงควรหางานอดิเรกไว้แต่ต้นมือว่าเราจะทำอะไรหลังจากปลดเกษียณอายุแล้ว ด้วยการเริ่มต้นเสียตั้งแต่ก่อนเกษียณอายุ ทั้งนี้เมื่อเกษียณอายุแล้วจะได้ทำต่อเนื่องได้ทันที
            บางคนอาจจะหัดเล่นดนตรี บางคนอาจจะสะสมแสตมป์และอื่นๆ ทั้งนี้สุดแล้วแต่จะชอบ  ว่าจะเลือกทำอะไรที่เราต้องการและเหมาะสมกับตัวเอง
            การทำงานอดิเรกจะช่วยฆ่าเวลาแต่ละวันให้ผ่านไปอย่างมีความสุข  แทนที่จะนั่งดูเข็มนาฬิกาทีละนาทีๆ ดูมันช่างเชื่องช้าและทรมานเสียจริงๆ การหางานอดิเกรทำหลังจากปลดเกษียณ จึงนับว่ามีความจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับคนที่ต้องการหาความสุขเมื่อปลดเกษียณแล้ว

• การเข้าร่วมกิจกรรมของสังคม  การเข้าร่วมกิจกรรมของสังคมตั้งแต่ก่อนปลดเกษียณ จะช่วยทำให้ชีวิตได้มีความสุขอย่างดีในวัยปลดเกษียณแล้ว ไม่ควรรอให้ปลดเกษียณแล้วจึงเข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม เพราะตอนนั้นอาจจะสายเกินไปแล้ว เพราะทุกคนต้องการคนที่แข็งแรง คนที่มีพลังในการทำงานของสังคม แต่เมื่อใดเขาเห็นว่าเราเป็นคนแก่แล้ว ความสำคัญของตัวเราก็จะลดน้อยลง  และโอกาสที่จะร่วมงานสังคมก็จะน้อยลงไปด้วย
             การเข้าร่วมเป็นสมาชิกของสมาคมต่างๆ นับว่าเป็นสิ่งที่ควรจะได้จัดทำเมื่ออยู่ในวัยทำงาน  เพื่อว่าเมื่อปลดเกษียณแล้วเราจะได้มีโอกาสร่วมงานกับเขา และจะทำให้เรารู้สึกว่า แม้จะเป็นคนแก่ก็ยังเป็นคนแก่ที่มีค่าต่อสังคม ไม่ใช่คนแก่ที่นั่งรอคอยวันตายอย่างคนบางคน

• การเข้าช่วยเหลืองานสังคมสงเคราะห์   การมีโอกาสเข้าช่วยเหลืองานสังคมสงเคราะห์บ้าง จะช่วยทำให้เรามีความรู้สึกมีความสุขมากขึ้น ที่ได้มีโอกาสช่วยเหลือคนอื่น
            การเข้าช่วยเหลืองานสังคมสงเคราะห์ก็มีหลายวิธีด้วยกัน  ไม่จำเป็นต้องการบริจาคเงินเพื่อช่วยเหลือสังคมเท่านั้น เพราะในวัยสูงอายุเงินยังเป็นของจำเป็นสำหรับเรา นอกจากเราคิดว่าเรามีพอจะแบ่งไปช่วยเหลือเขาบ้างก็จะเป็นการดียิ่งขึ้น แต่เราอาจจะช่วยเหลือด้านความคิด ด้านการทำงานเล็กๆ น้อยๆ ที่เรายังสามารถทำได้ ก็ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของการช่วยเหลืองานสังคมสงเคราะห์เช่นเดียวกัน

• การเข้าวัดเข้าวา   สิ่งสุดท้ายที่คนสูงอายุควรแสวงหาก็คือ ความสงบของจิตใจในบั้นปลายชีวิต ด้วยการเข้าวัดเข้าวาศึกษาพระธรรมคำสอนต่างๆ ของศาสนาที่ตนนับถือและเลื่อมใส เมื่อก่อนเราอาจไม่มีเวลาศึกษามากนัก เพราะต้องใช้เวลาทำมาหากิน แต่เมื่อเกษียณอายุแล้วเรามีเวลาว่างมากขึ้น โอกาสที่จะศึกษาธรรมะอย่างลึกซึ้งก็มีมากขึ้น เราก็จะมีชีวิตในบั้นปลายที่มีความสุขมากขึ้น
            นอกจากนี้เมื่อเรามีความสุขแล้ว หากเราจะนำข้อธรรมะหรือคำสอนนั้นไปอบรมสั่งสอนชี้แจงให้คนอื่นทำบ้าง เราก็จะมีความสุขยิ่งขึ้นที่เราได้มีโอกาสช่วยเหลือคนอื่นให้มีความสุขอย่างเรา กุศลกรรมดีดังกล่าวจะช่วยผลักดันให้เรามีความสุขยิ่งขึ้น
            การเข้าวัดเข้าว่าเป็นส่วนหนึ่งของการเตรียมตัวตายอย่างมีความสุข  เพราะเมื่อเข้าวัดแล้วจิตใจสงบ สามารถปลงในสิ่งต่างๆ ได้ว่าเป็นธรรมชาติของมนุษย์เกิดมาแล้วก็ต้องตาย ดังนั้นก่อนตายก็ควรเตรียมกายเตรียมใจไว้ให้ดี เมื่อตายแล้วจะได้ตายอย่างมีความสุข
           

กลับไปหน้าก่อน