การเกิด
ปัญหาข้อแรกเราควรพูดกันถึงปัญหาเรื่องวัฒนธรรมประจำชีวิตคนไทยสักเรื่องหนึ่งคือวัฒนธรรมเรื่องการเกิด
ในหนังสือขุนช้างขุนแผน
มีวัฒนธรรมเกี่ยวกับระเบียบประเพณีไทยไว้อย่างละเอียด
จึงควรตั้งปัญหาว่า
คนครั้งโบราณมีระเบียบประเพณีในการเกิดอย่างไรบ้าง
?
หนังสือเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน
มีวัฒนธรรมไทยเกี่ยวกับประเพณีการเกิดไว้อย่างละเอียด
เริ่มเป็นระยะๆ
สืบเนื่องกันไปดังนี้
๑.
ระยะผีปั้นลูก
เมื่อเด็กจะมาปฏิสนธิในครรภ์นั้นคนโบราณซึ่งเชื่อกันว่าผีบนปลายไม้ปั้นลูกส่งเข้าไปในครรภ์
ดังความในกลอนว่า
|
|
จะกล่าวกลอนกำเนิดคนทั้งหลาย |
เมื่อแรกเข้าสู่ครรภ์บรรยาย
กลางคืนปั้นรูปหัวเราะขิก
คืนหนึ่งผีปั้นอยู่ปลายไม้
ทนทุกข์เวทนาสากรรจ์
จุติจากเพศเปรตอสุรกาย
จะไปสวรรค์มิทันจะพ้นทุกข์ |
|
ว่าอ้ายผีแสนร้ายบนปลายไม้
แล้วหยิบหยิกบีบบี้มิเอาส่ำได้
ยังมีสัตว์อยู่ในนรกนั่น
ครั้นสิ้นกรรมทำนั้นก็พ้นทุกข์
วุ่นวายวิ่งมาหาความสุข
ผีปั้นมันจึงซุกเข้าไปในครรภ์ |
ดังนี้แสดงว่าคนที่จะมาเกิดนั้นเดิมเป็นเปรตอสุรกายอยู่
ครั้นได้ใช้กรรมใช้เวร
ในขุมนรกหมดสิ้นแล้ว
ก็ดิ้นรนจะไปสวรรค์แต่บุญวาสนายังไม่ถึง
ผีจึงปั้นใส่ครรภ์ไว้ก่อน
คติเรื่องผีปั้นลูกนี้มีในหนังสือมูลบทว่า
"
พวกผีที่ปั้นลูกติดจมูกลูกตาพลันขิกขิกระริกกัน
ปั้นไม่ทันมันเดือดใจ "
เรื่องผีปั้นลูกนี้มีเนื่องน่าสังเกตอยู่อย่างหนึ่งคือ
คนที่เกิดมามีอากรผิดปกติ
คือพิการอย่างใดอย่างหนึ่ง
เช่น ตาบอด มือด้วน
หรือปากเบี้ยว
คนก็โทษว่าผีปั้นมาอย่างนั้น
อย่างขุนช้างเกิดมาหัวล้าน
ชาวบ้านร้านตลาดก็สงสัยว่า
"อ้ายผีนอกละเมิดที่ไหนปั้น"
ผู้ตั้งครรภ์มีอาการวิปริต
คือแพ้ท้องอยากจะกินของแปลกๆ
เช่น ดินสอ ดินสอพอง
ในราชาธิราชก็มีเรื่องอยากกินดินกลางเมือง
ในเรื่องขุนช้างขุนแผนนี้
นางเทพทองอยากกินเหล้ากับเนื้อพล่า
ปลาไหล แย้ ไก่ เต่า
บึ้งและอึ่ง
๒. ระยะตั้งครรภ์
เมื่อผีปั้นลูกมาในครรภ์แล้ว
คนโบราณเชื่อกันว่า
อีกระยะหนึ่งคือการเชื่อเรื่องความฝันในระหว่างตั้งครรภ์
ผู้หญิงตั้งครรภ์มักฝันและขอให้สามีแก้ฝัน
ตามปกติสามีมักจะแก้ไปในทางที่เป็นมงคล
ดังในกรณีของขุนช้างขุนแผนและพิมพิลาไลยดังนี้
ก.
ขุนศรีวิชัย
ผู้เป็นบิดาขุนช้างทายฝันแก่นางเทพทองผู้ภรรยาว่า
ลูกจะเกิดเป็นชายทำนายไว้
จะบริบูรณ์พูนสวัสดิ์แล้วเจ้าพี่
หัวล้านแต่กำเนิดเกิดมา |
|
เหมือนนกตะกรุมตัวใหญ่คาบช้างมา
แต่ลูกของเรานี้จะขายหน้า
จะมั่งมีเงินตรากว่าห้าเวียน |
ข. ขุนไกรพลพ่าย
ผู้เป็นบิดาพลายแก้ว
ทำนายฝันแก่นางทองประศีผู้ภรรยาว่า
จะมีครรภ์ลูกนั้นจะเป็นชาย
กล้าหาญการณรงค์คงทน
ซึ่งว่าเพชรรัศมีสีกล้า
มียศศักดิ์เป็นพระยาข้าใช้ |
|
ดังทหารพระนารายณ์มาปฎิสนธ์
ฤทธิรณปราบทั่วทั้งแดนไตร
ภายหน้าจะได้เป็นทหารใหญ่
ร่วมพระทัยทรงธรรม์พระพันปี |
อ่านต่อ >>>
|