การทุ่มเทพระองค์ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ เพื่อสงเคราะห์ช่วยเหลือพี่น้องชาวไทยผู้ยากไร้ในถิ่นทุรกันดาร  เพื่อให้ได้มีโอกาสยกระดับคุณภาพชีวิต และความเป็นอยู่ให้ดีขึ้นนั้น  เป็นการดำเนินตามรอยเบื้องพระยุคลบาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ ทั้งนี้เพราะเป็นงานที่ทั้งสองพระองค์ได้ทรงมุ่งมั่นวางรากฐานไว้ และปฏิบัติต่อเนื่องมาโดยตลอดนับเป็นเวลากว่า 40 ปี และบังเกิดผลคุณูปการใหญ่หลวงแก่ประเทศชาติ และประชาชน ดังได้ประจักษ์ชัดแจ้งแล้ว อย่างไรก็ดี นอกเหนือไปจากงานพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ซึ่งทรงเอาพระทัยใส่ดูแลอย่างจริงจัง เป็นการถวายงานแด่พระบรมชนกชนนีโดยตรงแล้ว สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ยังทรงมีพระราชกรณียกิจเกี่ยวกับงานด้านการพัฒนาตามโครงการต่างๆ เป็นของพระองค์เองอีกมากมาย ซึ่งโครงการต่างๆ ทั้งหลายเหล่านี้ ก็เป็นไปตามแนวพระราชดำริ และเป็นโครงการที่มีส่วนสนับสนุน และส่งเสริม ทั้งทางตรงและทางอ้อมต่อการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างใหญ่หลวงแก่การพัฒนาประเทศชาติเป็นส่วนรวม

     กล่าวกันว่า  หากจะมีการจัดอันดับนักทำงาน  และนักวิชาการที่สามารถปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพกว้างขวาง  ในหลายหลากสาขาไปพร้อมๆกันในเวลาเดียว  และสามารถดำเนินการไปได้อย่างมีผลสำเร็จสูงสุดแล้ว  สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มิ่งขวัญของชาวไทย  พระองค์นี้จะต้องได้รับการคัดเลือกให้อยู่ในลำดับแรกอย่างแน่นอน การทรงงานโดยมิรู้จักหยุดหย่อน และเหน็ดเหนื่อย  ในหลายหลากสหวิทยาการนั้น  คงพอจะมีตัวอย่างให้เห็นกันอยู่บ้าง  แต่การทำหลายสิ่งหลายอย่างในเวลาเดียวกันและมีประสิทธิภาพเป็นเลิศนั้น คงหาได้ยากยิ่งนัก

     คงเป็นที่ประจักษ์ชัดแก่พสกนิกรทั่วประเทศมาโดยตลอดว่า  สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีนั้น ทรงสนพระทัย และปฏิบัติพระราชภารกิจในแต่ละวันหลากหลายไปด้วยเรื่องราวต่างๆมากมาย  เช่น ประวัติศาสตร์  โบราณคดี  การศึกษา ศิลปะ ดนตรี ภาษา และวรรณคดี  สังคมสงเคราะห์  โภชนาการ การเกษตร สิ่งแวดล้อม  ทรัพยากรธรรมชาติ การสำรวจ ธรณีวิทยา วิชาแผนที่ แม้กระทั้งเทคโนโลยีใหม่ๆ ด้านคอมพิวเตอร์ ระบบข้อมูลสารสนเทศ และการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยภาพถ่ายจากดาวเทียม  นอกไปจากงานที่เกี่ยวกับการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่ทรงปฏิบัติเป็นประจำอยู่แล้ว