น้ำขึ้นน้ำลง  (Tide)   การหมุนรอบตัวเองของโลก และแรงดึงดูดของดวงจันทร์กับดวงอาทิตย์ที่มีต่อโลกเป็นสาเหตุให้ระดับน้ำทะเลบนโลกเปลี่ยนแปลงที่เรียกว่า น้ำขึ้นน้ำลง (Tide)
          น้ำขึ้นน้ำลงที่เกิดขึ้นทั่วโลกมี 3 ลักษณะ คือ สองครั้งต่อวัน (Semi - diurnal) หนึ่งครั้งต่อวัน (Daily  หรือ Diurnal)  และแบบผสมผสาน (Mixed)  ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วจะเกิดขึ้นในลักษณะสองครั้งต่อวัน  แรงดึงดูดของดวงจันทร์มีผลต่อการขึ้นลงของน้ำทะเลมากกว่าของดวงอาทิตย์ถึง 2 เท่า  เมื่อโลกหมุนรอบตัวเองให้ด้านใดเข้าใกล้ดวงจันทร์ ณ ตำแหน่งนั้นน้ำทะเลจะไหลไปรวมกันตามแรงดึงดูด  ขณะเดียวกันด้วยแรงเหวี่ยงของการหมุนรอบตัวเองของโลก  น้ำทะเลที่อยู่ด้านตรงข้ามก็จะหนุนเพิ่มขึ้น ซึ่งเป็นการถ่วงน้ำหนักของโลกให้สมดุลด้วย ดังปรากฏในภาพหน้าถัดไป

การถ่วงน้ำหนักของโลก

   นอกจากการขึ้นลงของน้ำในแต่ละวันแล้ว ในช่วง 28 วันที่ดวงจันทร์หมุนรอบโลก ดวงจันทร์จะเปลี่ยนตำแหน่งไปตั้งฉากกับตำแหน่งของดวงอาทิตย์ 2 ครั้ง  ทำให้แรงดึงดูดต้านกัน  ระดับน้ำทะเลขึ้นสูงสุดถึงน้อยที่สุด เรียกว่า น้ำตาย  (Neap tide) และดวงจันทร์จะหมุนไปอยู่แนวเดียวกันกับดวงอาทิตย์ 2 ครั้ง  ซึ่งครั้งหนึ่งจะอยู่ด้านเดียวกัน  และอีกครั้งหนึ่งจะอยู่ตรงข้ามกัน  เป็นเหตุให้แรงดึงดูดเสริมกันทำให้ระดับน้ำทะเลขึ้นสูงที่สุด เรียกว่า น้ำเกิด (Spring tide)
          น้ำเกิดและน้ำตายจึงเกิดสลับกันไปในรอบ 28 วัน คือ วันขึ้น 8 ค่ำ และแรม 8 ค่ำ เกิดเป็นช่วงน้ำตาย  และวันขึ้น 15 ค่ำ และแรม 15 ค่ำ เป็นช่วงน้ำเกิด
          การเกิดน้ำขึ้นน้ำลงในแต่ละวันนั้น โดยปกติทำให้ระดับน้ำต่างกันในช่วง 2-3 เมตร (7-10 ฟุต) แต่บางแห่ง